Stolarka przeciwpożarowa | Kiedy wymagane są okna o zwiększonej odporności ogniowej?

Bezpieczeństwo pożarowe stanowi kluczowy aspekt projektowania i użytkowania budynków. W kontekście ochrony przeciwpożarowej, stolarka, w tym okna o zwiększonej odporności ogniowej, odgrywa istotną rolę w zapobieganiu użytkowników obiektu, ale również jest często wymagane przez obowiązujące przepisy prawa budowlanego.  

Zrozumienie, kiedy i dlaczego stosować okna przeciwpożarowe, jakie normy je regulują oraz jak dobrać odpowiednie rozwiązania, pozwala projektować budynki bardziej odpowiedzialnie i zgodnie z wymaganiami formalnymi.

  1. Definicja i klasyfikacja okien przeciwpożarowych

  2. Kiedy są wymagane okna przeciwpożarowe?

  3. Normy i przepisy regulujące stosowanie okien przeciwpożarowych

  4. Jak dobrać odpowiednie okna przeciwpożarowe?

  5. Podsumowanie

Okna przeciwpożarowe w budynku komercyjnym

Definicja i klasyfikacja okien przeciwpożarowych

Producenci tworzą okna przeciwpożarowe jako elementy stolarki, które działają skutecznie również w warunkach pożaru. Dzięki specjalnej konstrukcji takie okna zachowują funkcje użytkowe przez określony czas, nawet podczas intensywnego nagrzewania. Ich głównym zadaniem jest ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia, dymu oraz wysokiej temperatury między strefami pożarowymi.

Klasyfikacja odporności ogniowej okien opiera się na oznaczeniach stosowanych w normie PN-EN 13501-2. Najczęściej spotykane oznaczenia to:

E – szczelność ogniowa (okno powstrzymuje przedostawanie się ognia i gorących gazów),
EW – szczelność ogniowa oraz ograniczona przepuszczalność promieniowania cieplnego,
EI – szczelność ogniowa i izolacyjność ogniowa (okno powstrzymuje ogień i ogranicza wzrost temperatury po drugiej stronie).

Typowe klasy okien przeciwpożarowych to EI 30, EI 60 oraz EI 120, ponieważ każda oznacza czas odporności ogniowej. Liczba przy symbolu wskazuje, ile minut okno zachowuje swoje właściwości izolacyjne i szczelność ogniową.

Producenci wykonują te okna z aluminium, a dodatkowo stosują szyby ognioodporne z żelem pęczniejącym pod wpływem temperatury. Ponadto dobierają okucia oraz uszczelki tak, aby cała konstrukcja spełniała wymagania norm i bezpieczeństwa.

Okna przeciwpożarowe | Kiedy są wymagane?

Przepisy prawa budowlanego nakazują stosowanie okien przeciwpożarowych zgodnie z funkcją budynku i wymaganiami ewakuacyjnymi. Architekci uwzględniają je, gdy budynek jest wysoki, podzielony na strefy pożarowe lub wymaga zabezpieczeń. Montują takie okna w ścianach oddzielających strefy pożarowe albo o odpowiedniej odporności ogniowej.

Przykładowe sytuacje, w których wymagane są okna przeciwpożarowe
  • Klatki schodowe i drogi ewakuacyjne, zwłaszcza w budynkach wysokich i wysokościowych. 
  • Ściany oddzielenia przeciwpożarowego między niezależnymi częściami budynków (np. mieszkalnych i usługowych).
  • Szyby windowe, gdzie przenikanie ognia między kondygnacjami musi być ograniczone.
  • Pomieszczenia techniczne, magazyny, archiwa – zwłaszcza te graniczące z innymi strefami pożarowymi. 
  • Garaże podziemne, gdzie ogień może szybko się rozprzestrzenić na inne części budynku.
  • Budynki użyteczności publicznej – szkoły, przedszkola, szpitale, urzędy, hotele – zgodnie z ich kategorią zagrożenia ludzi (ZL).

Wysokość budynku wpływa na dobór stolarki – powyżej 25 m często wymagane są wyższe klasy odporności ogniowej. Projektanci stosują wtedy okna klasy EI, zgodnie z wymaganiami dla budynków wysokich i wysokościowych. Muszą też przestrzegać przepisów z Dz.U. 2019 poz. 1065 z późniejszymi zmianami. To rozporządzenie określa, kiedy przegrody wymagają konkretnej klasy odporności ogniowej. Architekci dobierają wtedy stolarkę przeciwpożarową o parametrach zgodnych z klasą przegrody.

Normy i przepisy regulujące stosowanie okien przeciwpożarowych

Projektanci dobierają i stosują okna przeciwpożarowe zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz odpowiednimi normami technicznymi. Takie podejście jest szczególnie ważne podczas odbioru inwestycji, ponieważ inspektorzy dokładnie kontrolują zgodność z dokumentacją przeciwpożarową.

Kluczowe akty prawne i normy

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., czyli akt prawny regulujący warunki techniczne budynków oraz ich usytuowanie, obowiązuje projektantów i inwestorów na każdym etapie realizacji. Przepisy zawarte w Dz.U. 2019 poz. 1065 z późniejszymi zmianami mają zastosowanie zarówno w projektowaniu, jak i w trakcie odbiorów technicznych.

W rozporządzeniu znajdują się m.in. zapisy dotyczące:

  • Wymaganych klas odporności ogniowej przegród budowlanych,
  • Klasyfikacji budynków ze względu na ich przeznaczenie i wysokość, 
  • Zasad ewakuacji i ograniczenia rozprzestrzeniania się ognia.
Przekrój profilu okna przeciwpożarowego z widoczną izolacją ogniową

PN-EN 13501-2

Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków – Część 2: Klasyfikacja na podstawie wyników badań odporności ogniowej. Norma ta określa sposób przypisywania oznaczeń takich jak E, EW, EI oraz czas wyrażony w minutach (np. EI 60).

PN-EN 16034

Okna, drzwi i bramy – właściwości dotyczące odporności ogniowej i/lub dymoszczelności. To norma europejska regulująca wymagania i metody badań dla wyrobów stolarki otworowej o funkcji przeciwpożarowej. Została zharmonizowana z przepisami Unii Europejskiej i stanowi podstawę dla oznakowania CE.

Rozporządzenie (UE) nr 305/2011 (CPR)

Wprowadza zasady oznakowania CE dla wyrobów budowlanych. W przypadku okien przeciwpożarowych, istotne są m.in.:

  • Deklaracja właściwości użytkowych (DoP),
  • Świadectwa klasyfikacyjne, 
  • Raporty z badań ogniowych.

Dodatkowe wymagania: W przypadku inwestycji publicznych lub specjalnych, projektanci często konsultują się z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Taka współpraca pozwala wskazać konieczność zastosowania stolarki o wyższych parametrach lub dodatkowych zabezpieczeniach.

Jak dobrać odpowiednie okna przeciwpożarowe?

Dobór okien przeciwpożarowych powinien być poprzedzony dokładną analizą projektu budowlanego, wymagań przepisów oraz specyfiki obiektu. To decyzja, która wpływa nie tylko na bezpieczeństwo użytkowników, ale również na odbiór inwestycji przez nadzór budowlany i straż pożarną.

Kluczowe kroki w procesie doboru
  1. Ustalenie lokalizacji przegrody ogniowej – należy sprawdzić, czy dane okno znajduje się w przegrodzie, która musi spełniać określoną klasę odporności ogniowej (np. EI 30, EI 60).
  2. Współpraca z projektantem i rzeczoznawcą ppoż. – Zalecane jest zaangażowanie rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń 
  3. Dobór parametrów technicznych – Dobiera się klasę odporności ogniowej, typ ramy oraz rodzaj szyby ognioodpornej. 
  4. Kompatybilność z systemem ściennym – Okno musi być zgodne z parametrami przegrody, w której jest osadzone. 
  5. Certyfikacja i dokumentacja techniczna – Okno musi posiadać deklarację właściwości użytkowych (DoP), świadectwo klasyfikacyjne oraz oznaczenie CE.  
  6. Montaż zgodny z wymaganiami technicznymi – kluczowe znaczenie mają m.in. rodzaj kotwień, uszczelnień i brak mostków ogniowych.
Nowoczesne okna przeciwpożarowe z aluminium zamontowane w biurowcu

Podsumowanie

Projektanci traktują okna przeciwpożarowe jako kluczowy element systemu zabezpieczeń przed skutkami pożaru w budynku. Wprowadzają je do projektu, ponieważ wymagają tego przepisy, ale także rosnąca świadomość inwestorów. Inwestorzy coraz częściej oczekują rozwiązań, które łączą bezpieczeństwo z funkcjonalnością i estetyką. Projektanci dobierają certyfikowane okna o zwiększonej odporności, które pełnią wiele ważnych funkcji jednocześnie.

Takie okna:

– Zatrzymują ogień i dym, co ogranicza skutki pożaru oraz chroni inne strefy budynku przed zniszczeniem.
– Chronią życie i zdrowie użytkowników, dzięki czemu zwiększają poziom bezpieczeństwa wewnątrz obiektu.
– Ułatwiają ewakuację, co ma kluczowe znaczenie w sytuacjach awaryjnych i pożarowych.
– Spełniają wymagania formalne, dlatego wspierają proces odbioru technicznego inwestycji przez odpowiednie służby.
– Zachowują estetykę i funkcjonalność, więc dobrze wpisują się w nowoczesne projekty architektoniczne.

Projektanci traktują dobór stolarki przeciwpożarowej jako integralną część zabezpieczeń, a nie jedynie jako formalny obowiązek. Dzięki temu inwestorzy zyskują realne zwiększenie bezpieczeństwa oraz lepsze przygotowanie obiektu do odbioru.